Bütün dünyada neft qiymətləri artarkən, ABŞ dollarının möhkəmlənməsi eyni zamanda Covid-19 epidemiyasından ağır zərbə alan qlobal aviaşirkətlər üçün “fırtına” effekti yaradır. İyunun 19-21-də Qətərin paytaxtı Dohada keçirilən Beynəlxalq Hava Nəqliyyatı Assosiasiyasının (IATA) illik növbəti toplantısında Covid-19 epidemiyasının sənayedə yaratdığı yaraların necə sağalması, neftin bahalaşması ilə bağlı müzakirələr aparılarkən qiymətlər və eyni zamanda ABŞ-da dolların möhkəmlənməsinin yaratdığı əlavə problemlər müzakirə edilib. İclasda iştirak edən ekspertlərin fikrincə, əvvəllər dünya iqtisadiyyatında neftin qiyməti artdığı halda ABŞ dolları ucuzlaşırdı, ABŞ dolları möhkəmləndikdə isə neftin qiyməti aşağı düşürdü. Bu, digər valyutalarda fəaliyyət göstərən aviaşirkətlərə maliyyə təsirinin bir qədər bərabərləşməsinə kömək edirdi.
HƏM DOLLAR, HƏM NEFT QALXANDA NƏ OLUR?
Bu dəfə hər ikisinin yuxarıya doğru sürətlənməsinin epidemiyadan sonra aviasiya nəqliyyatı sektoruna əlavə zərbə olduğu fikri bütün iştirakçılar tərəfindən qəbul edilib. Rusiyanın Ukraynaya təcavüzündən sonra bu korreksiya tamamilə pozuldu.
Üstəlik ABŞ dollarının faiz artımı ilə bərabər neftin bahalaşması bütün balansları alt-üst etdi. Bundan başqa, inflyasiya təzyiqlərinin və yaşanan kadr çatışmazlığı epidemiyadan sonra bərpa olunmağa çalışan sektora ciddi təzyiq göstərir. Hazırda aviaşirkətlər neft qiymətləri, təyyarələrin alınması və icarə haqqı, texniki xidmət xərcləri və bəzən də sahib olduqları borclar səbəbindən ciddi risk altındadırlar.
SEKTOR NÜMAYƏNDƏLƏRİ NƏ DÜŞÜNÜR?
Həm neft qiymətlərinin, həm də ABŞ dollarının bahalaşması ilə bağlı Reuters-ə danışan Avstraliya Qantas Hava Yolunun keçmiş baş iqtisadçısı Toni Uebber deyib:
“Bu, şübhəsiz ki, aviaşirkətlər üçün yaxşı deyil. Bu, mükəmməl bir fırtınadır", - deyib. Koreya Hava Yollarının meneceri Gaeenyl Walter Cho, ABŞ dollarının Koreya valyutası qarşısında çox möhkəmləndiyini xatırladaraq, “Yanacaq almaq çox baha idi, hər şey bahalaşdı. dollar borcumuz var. Biz də faiz ödəməliyik. Faiz aşağıdır, amma bu məzənnəyə görə xərclərimiz çox artıb”, -deyə fikirlərini ümumiləşdirib.
AVİAŞİRKƏTLƏRİN XƏRCLƏRİ ARTIB
Hindistanın SpiceJet şirkəti keçən həftə yanacaq qiymətlərinin artması səbəbindən aviabiletləri 10-15 faiz artıracağını açıqlamışdı. Malayziya Hava Yollarının meneceri İzham İsmayıl bildirib ki, əvvəllər yanacağa ödənilən pul bütün xərclərin 20 faizini təşkil edirdisə, indi bu nisbət 45 faizə yüksəlib.
Euronews-un xəbərinə görə, Hawaii Airlines şirkətinin nümayəndəsi Peter İnqram, şirkətinin ən çox müştərini Yaponiyadan daşıdığını və bu səbəbdən son 20 ilin ən aşağı səviyyəsində olan Yapon valyutası yenindəki dəyişiklikləri daim izləmək məcburiyyətində olduğunu bildirib.
“Bu, tələb üzrə məcburi məhdudiyyət deyil, lakin bu, mütləq diqqət etdiyimiz bir şeydir, çünki uçuşlarımızda trafikin böyük əksəriyyəti, üstəgəl və ya mənfi 90 faizi Yaponiyadan gəlir. ABŞ-a səyahət xərcləri də valyuta məzənnəsinə görə daim artmaq riski daşıyır”.
AviaTravel
